Przepona – źródło problemów z kręgosłupem

Przepona odpowiada nie tylko za oddychanie, choć z tym głównie ją kojarzymy. Jaka jest jej rola i gdzie umiejscowiona jest przepona?

Gdzie jest przepona?

Arystoteles znany ze swojego zamiłowania do biologii oraz wnikliwej natury, żyjąc jeszcze przed naszą erą i przyglądając się oddychaniu wyszczególnił narząd, który miał odpowiadać za ruchy klatki piersiowej. Nieszczęśliwie powierzył te zadanie sercu i tak przez długi czas teoria jego istniała w umysłach kolejnych jego uczniów. Jeszcze wtedy nikt nie miał pojęcia o istnieniu przepony. Przełom pojawia się w Aleksandrii w 4 wieku p.n.e., gdzie znalazły swoje miejsce pierwszy raz nazwane „mięśnie oddechowe” i o to nareszcie „kamień spadł z serca” i przeniósł się ciut niżej! Przeskakując na osi czasu przez okres odkrycia narządu do XVIII wieku, spotykamy dwóch naukowców, którzy zaangażowali się w obserwację oddychania. Dzięki nim dowiadujemy się, że przepona uczestniczy w tym procesie! I tak mijały kolejne dziesiątki lat pracy nad poznaniem funkcji przepony, dzięki nim dotarliśmy do współczesnej anatomii i wiedzy o tym bardzo zaniedbywanym, a może najważniejszym narządzie, który sprawia, że możemy stabilnie się poruszać!

Zobacz też:

Jak przepona może wpływać na ból pleców?

Może wpływać i to znacząco, a to poniekąd wynika z tego, gdzie w naszym ciele znajduje się jej miejsce. Gdzie jest przepona? Nie wdając się w szczegółową anatomię warto wiedzieć, że przepona składa się z dwóch części, pierwsza to ścięgno, a druga to część mięśniowa. Część mięśniowa przyczepia się mostka, żeber i kręgosłupa sięgając aż do pierwszych dwóch i trzech kręgów lędźwiowych (jednaj jej część ma mocowanie na pierwszych dwóch kręgach, druga zaś na trzech). Część mięśniowa „łapie się” również za mięsień lędźwiowo udowy i czworoboczny lędźwi. Tak umocowana struktura przy nieodpowiednim traktowaniu ma prawo dawać objawy bólowe tam, gdzie jest przyczepiona, ale to nie wszystko. Więzadła przepony łączą się z trzewiami w tym z wątrobą, wobec tego może ona rzutować na procesy zachodzące w mięśniach gładkich.

Przepona ma swoje nerwy, włókna czuciowe przekazują bodźce do centralnego układu nerwowego w okolicach kręgów szyjnych - C3,C4 i C5. Neurony w tej okolicy kręgosłupa są też strukturami odbierającymi sygnały z miejsc znajdujących się w obszarze barku, dlatego podrażnienie przepony, na przykład poprzez działania inwazyjne, jak laparoskopia może ujawniać się pod postacią czasowego bólu ramienia, barku. Nieprawidłowe funkcjonowanie narządów może powodować bóle okolicy barku poprzez stymulację nerwu przeponowego.

Rola przepony w utrzymaniu postawy

Utrzymanie postawy to inaczej stabilizacja a potem kontrola pozycji tułowia podczas powtarzanego ruchu. Przepona nieodłącznie z oddechem pełni właśnie taką funkcję. wzrost ciśnienia wewnątrzbrzusznego (IAP, intra-abdominal pressure) stabilizuje kręgosłup. „Przepona nie może w sposób kontrolowany poruszać tułowiem, ale jej skurcz przyczynia się do stabilizacji tułowia (kręgosłupa) poprzez zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej. Dualistyczna funkcja przepony (wentylacja i posturalna) jest wykonywana jednocześnie[1][2][3]”.

Co się dzieje, gdy nasza przepona nie jest angażowana tak, jak powinna?

  1. Występuje brak stabilnej postawy ciała, bo jak już wcześniej zostało to omówione bez prawidłowego oddychania nie ma możliwości na stabilizację głęboką.
  2. Ograniczony przepływ tlenu powoduje zmniejszoną wydolność oddechową stąd wysiłek fizyczny sprawia nam jeszcze większy trud i nasza tolerancja na aktywność spada.
  3. Pojawiają się bóle oraz sztywność w wielu częściach naszego ciała od bioder do odcinka lędźwiowego kręgosłupa prze jego wyższe partie, aż do czubka głowy!
  4. Mamy zwiększony obwód brzucha, nasz mostek unosi się bardziej i zwiększa się lordoza lędźwiowa.
  5. Może być przyczyną pojawiania się zespołu górnego otworu klatki piersiowej (TOS).
  6. Pojawia się zmęczenie oraz stres.
  7. Następuje zastój limfatyczny, a nasze serce pracuje w mniej wydajny sposób. 

Wobec tego: jak zaangażować przeponę?

Zacznij od prostych ćwiczeń w leżeniu, do wykonania będzie potrzebny przedmiot, najlepiej książka:

  1. Połóż się na ziemi, ugnij lekko nogi.
  2. Połóż na brzuchu (zaraz pod żebrami) książkę.
  3. Zacznij miarowo nabierać powietrza rozpoczynając od brzucha.
  4. Oddech wykonuj miarowo i nie pozwól aby Twoja klatka piersiowa uniosła się wcześniej niż książka.

Wykonuj ćwiczenia oddechowe codziennie, staraj się poświęcić na to 5 minut swojego czasu, a przyniesie to efekty zarówno dla ciała, jak i umysłu.

[Autor: Anna Wawrocka]


[1]Hodges PW, Eriksson AE, Shirley D, et al. Intra-abdominal pressure increases stiffness of the lumbar spine. J Biomech. 2005; 38(9): 1873–1880, doi: 10.1016/j.jbiomech.2004.08.016, indexed in Pubmed: 16023475

[2]. Hodges PW, Butler JE, McKenzie DK, et al. Contraction of the human diaphragm during rapid postural adjustments. J Physiol. 1997; 505 ( Pt 2): 539–548, indexed in Pubmed: 9423192.

[3]Hodges PW, Gandevia SC. Changes in intra-abdominal pressure during postural and respiratory activation of the human diaphragm. J Appl Physiol (1985). 2000; 89(3): 967–976, indexed in Pubmed: 10956340.

03. września 2019 r.
Zamknij menu