Tętno spoczynkowe powie, w jakiej jesteś formie!

POWRÓT

Im niższe tętno spoczynkowe, tym dłużej żyjemy ciesząc się dobrym zdrowiem - mówią naukowcy. Na szczęście mamy wpływ na to, jak szybko bije nasze serce!

Puls to częstość akcji serca. Tętno, potocznie utożsamiane z pulsem, to ruch naczyń krwionośnych, który odzwierciedla częstość skurczów serca. Jego pomiar opiera się na zliczeniu liczby drgań tętnicy w trakcie 1 minuty. Pomiaru można dokonać samodzielnie delikatnie uciskając jedną z głównych tętnic: na nadgarstku, udzie lub na szyi. Zadanie ułatwiają też specjalne przyrządy: pulsoksymetry, ciśnieniomierze elektryczne lub po prostu popularne opaski fitness.

A czym jest tętno spoczynkowe? To tętno mierzone około 10 minut po zakończeniu aktywności i podczas odpoczynku. Tętno spoczynkowe najczęściej mierzy się rano po przebudzeniu.

Przyjmuje się, że przeciętnie serce człowieka bije z prędkością 60-70 uderzeń na minutę. Zgodnie z wyliczeniami naukowców, serce "zaprogramowano" na mniej więcej 3 miliardy uderzeń. Wniosek nasuwa się sam: im niższe jest nasze tętno spoczynkowe, tym dłużej żyjemy. Przy mniejszej liczbie uderzeń serca mamy też mniejsze ryzyko zawału serca i udaru mózgu.

Na szczęście na to, jak szybko bije nasze serce, mamy wpływ. Kondycja układu krążenia zależy od:

diety,
aktywności fizycznej,
obciążenia chorobami cywilizacyjnymi.

Jak mierzyć tętno spoczynkowe?

Tętno spoczynkowe jest to tętno jakie osiągamy będąc w pełnym spokoju fizycznym i psychicznym, w stanie wypoczęcia. Tętno takie badamy rano, tuż po przebudzeniu, zanim wstaniemy z łóżka. Wystarczy odmierzyć na zegarku/w komórce/stoperem czas 10 s i w czasie tych 10 s zbadać puls przykładając dwa palce (środkowy i wskazujący) do lewej tętnicy szyjnej. Otrzymaną ilość uderzeń serca pomnożyć należy razy 6, wtedy otrzymamy ilość uderzeń serca na minutę, czyli nasze tętno, w tym wypadku spoczynkowe.

Wysokie tętno spoczynkowe może wskazywać na niekorzystne zmiany w organizmie lub chorobę. Niskie zazwyczaj wskazuje na dobrą kondycję organizmu. Regularne mierzenie tętna spoczynkowego (np. 1 raz w tygodniu) pozwala na:

określenie stopnia wytrenowania organizmu. Osoby aktywne fizyczne mają znacząco niższy puls niż te, które nie ćwiczą. Regularne uprawianie sportu prowadzi do zmian w budowie serca oraz jego wydajności. Prościej? Serce nie musi się rak napracować, by przepompować taką samą ilość krwi;
określenie poprawy (lub jej braku) sprawności sercowo-naczyniowej;
wczesną interwencję przy zagrożeniu chorobami sercowo-naczyniowymi. Ryzyko zachorowania wzrasta, gdy tętno osiąga wartości powyżej 80 uderzeń na minutę.

Niskie tętno spoczynkowe jest równoznaczne z lepszą wydolnością serca.

Zobacz też:

Wysokość tętna spoczynkowego a sport

Przeciętnie wysokość tętna spoczynkowego waha się pomiędzy 70-80 uderzeń na minutę. Po rozpoczęciu treningu o charakterze tlenowym, tętno spoczynkowe zaczyna spadać średnio o 1 uderzenie w przeciągu 1 tygodnia. Po pewnym czasie stabilizuje się na poziomie 40-50 uderzeń na minutę. Zawodowi sportowcy osiągają tętno spoczynkowe na poziomie ok. 30 uderzeń na minutę.

Wysokie tętno spoczynkowe

Wysoki puls po odpoczynku może być związany z:

nadmierną ilością cukru w diecie
używkami (palenie papierosów, picie alkoholu, picie dużej ilości kawy)
problemy z nadciśnieniem
stresem
nadczynnością tarczycy
stanami nerwicowymi
choroby, w tym choroby serca
niewydolności układu oddechowego
anemii

Prawidłowe ciśnienie krwi oraz puls to oznaka zdrowego trybu życia. Warto regularnie sprawdzać obie te wartości, by kontrolować swoją formę i zdrowie.

Tętno spoczynkowe: normy

Normy prawidłowego pulsu są różne dla osób w różnym wieku i stanie fizjologicznym (zdrowie/choroba/wyspanie/przetrenowanie/stres/przepracowanie). Prawidłowe tętno spoczynkowe wynosi:

u płodu: 110-150 uderzeń/min
u niemowlęcia: 130 uderzeń/min
u dziecka: 100 uderzeń/min
u nastolatka: 85 uderzeń/min
u dorosłego: 70 uderzeń/min
u osoby starszej: 60 uderzeń/min

Co nam daje znajomość tętna spoczynkowego?

Jak zwraca uwagę Agnieszka Gędak, trenerka z klubu Mrs.Sporty Służew:

Możemy dokładniej oszacować swoje strefy energetyczne korzystając z odpowiednich kalkulatorów.
Na bieżąco kontrolowanie tętna po przebudzeniu pozwala nam wykryć stan przetrenowania- podwyższone tętno z porównaniem średniej wartości.
Określenie poziomu naszego wytrenowania.
Także kontrolując tętno na bieżąco można przedwcześnie wykryć infekcję lub zbliżającą się chorobę, na bazie zaobserwowanego podwyższonego tętna.

Tętno spoczynkowe w pytaniach i odpowiedziach

Jakie jest prawidłowe tętno spoczynkowe?

Normy tętna spoczynkowego są ustalane w zależności od wieku i stanu fizjologicznego. Przyjmuje się, że prawidłowe tętno spoczynkowe waha się w przedziale 70-80 uderzeń na minutę, przy czym u osób wytrenowanych osiąga wartość nawet poniżej 40 uderzeń na minutę.

Co oznacza wysokie tętno?

Może wiązać się z licznymi chorobami (choroby serca, nerwice, niewydolność układu oddechowego itd.), ale też być wynikiem niehigienicznego trybu życia. Na wzrost tętna spoczynkowego wpływa niewłaściwa dieta i brak regularnego wysiłku fizycznego.

Co oznacza niskie tętno?

Niskie tętno spoczynkowe jest typowe dla osób regularnie uprawiających sport i aktywnych fizycznie. Jeśli jednak nie jesteś w tej grupie, niski puls należy skonsultować z lekarzem. Niskie tętno może być wynikiem nieprawidłowości w budowie serca, nasilonego ciśnienia śródczaszkowego, czy też wiązać się z chorobami metabolicznymi.

Bradykardia, czyli wolniejsza praca serca może być przyczyną niedotlenienia układu nerowego, które objawia się zmęczeniem, zawrotami głowy, a nawet omdleniami.

Jak obniżyć puls?

Puls po spoczynku obniża się z każdym tygodniem regularnych treningów i stosowania zdrowej diety. Chcąc szybko obniżyć tętno należy wypić szklankę zimnej wody lub herbatki ziołowej. Ponadto należy się zrelaksować i otworzyć okno, by ochłodzić pomieszczenie.

16. sierpnia 2019 r.